Mensen

Interview: Karton? Dat staat als een huis!

06 augustus 2018

Bij verschillende Stayokay hostels vind je de bijzondere Wikkelhouses. Deze staan middenin de natuur en zijn gemaakt van om elkaar heen gewikkelde lagen karton (vandaar de naam).

Wat maakt deze huizen zo leuk, duurzaam en verrassend sterk? We vragen het aan producent Oep Schilling.

Hoofdfoto bij: Bart Houx

Huizen van karton, je moet er maar op komen! Hoe verzin je zoiets?

💬 Het idee van het Wikkelhouse is in verschillende fasen tot stand gekomen. Ongeveer tien jaar geleden ontdekte engineer René Snel dat je zeer sterke constructies kunt bouwen van karton. Het lukte hem echter niet om een kartonnen huis te maken dat ook commercieel interessant was. Hij stopte met het project, dat vervolgens zeven jaar stillag. Toen kwam ik hem per toeval tegen, hoorde zijn verhaal en was als materiaalman meteen onder de indruk.

Inmiddels waren we in een heel ander tijd­perk beland. Het tijdperk van An Inconvenient Truth van Al Gore. Toen René ermee bezig was, dacht hij niet na over groen bouwen en het milieu. Zeven jaar later was er veel gebeurd en keek ik heel anders naar het concept. Ik zag dat het een groene manier was om een huis te bouwen, en wist dat ook bij het publiek duurzaamheid steeds meer leefde. Hierdoor ontstonden er kansen. Met zo’n huis ga je natuurlijk niet op grote schaal de wereld verbeteren, maar het werkt inspirerend om aan te tonen dat je van papier een huis kunt bouwen.

Het viel me bovendien op dat de vorm met ronde hoeken, die je vanwege het materiaal moet gebruiken om het constructief stabiel te krijgen, een grote designwaarde had. Naast het tijdperk van duurzaamheid was ook het tijdperk van productdesign aangebroken, met de terugkeer van Steve Jobs bij Apple. Naast inspireren en duurzaam bouwen is dit een belangrijk streven voor ons. Ik ben er namelijk van overtuigd dat design een positief effect heeft op het welzijn van mensen.

Karton klinkt niet als een materiaal dat in weer en wind overeind blijft staan…

Een kartonnen huis is net zo sterk als een houten of stenen huis! Als je in Nederland wilt bouwen, moet je aan allerlei voorwaarden voldoen. Hiervoor zijn wij een samenwerking aangegaan met de TU Delft. Wij hebben allemaal statische proeven gedaan met karton, dat volledig voldoet aan de Nederlandse regelgeving.

Hoe krijg je een Wikkelhouse zo sterk?

Wij wikkelen 24 lagen hoogwaardig karton om elkaar heen. Hierdoor krijg je een dikke, sterke constructie. Wij testen dit op trekbanken.

Maar eigenlijk is het een hybride constructie, van multiplex en karton. Het is dus niet alleen karton, hoewel het karton wel 70% van het werk doet.

Deze samenstelling voldoet aan de hoogste windklasse in Nederland, maar je hebt natuurlijk ook te maken met de Hollandse regen. Dit hebben we heel basaal opgelost. Je moet het huis gewoon een regenjas geven! We gebruiken een hoogwaardige bouwfolie dat net zo werkt als Gore Tex. Het heeft een 100% waterdichte buitenkant, maar ademt wel. Als je met een Gore Tex regenjas fietst, dan word je niet nat, maar je gaat ook niet zweten. Het vocht dat je zelf creëert, kan wel van binnen naar buiten, maar de regen kan niet van buiten naar binnen.

De regenjas van Wikkelhouses doet precies hetzelfde. Als je het karton in plastics zou inpakken, blijft het wel droog, maar kan het vocht dat je in het huis creëert nergens heen en gaat het in de wand zitten. Dan wordt de constructie nat en gaat het schimmelen. De Wikkelhouses hebben dus een zogenoemde ‘damp-open constructie’. Daarnaast ventileren Wikkelhouses heel goed, waardoor ze erg lang meegaan.

Hoe is de samenwerking met Stayokay begonnen?

Op een kleine beurs genaamd FabCity kwamen we in contact met Peter Coffeng van het management van Stayokay. Hij was enthousiast en toen zijn we een pilot gestart in Dordrecht. Hier hebben we een huisje neergezet en de reacties hierop waren heel positief. Inmiddels heeft Stayokay 8 huizen bij ons afgenomen. In totaal hebben we 35 huizen verkocht, waarvan een kwart aan Stayokay. Stayokay is daarmee onze grootste klant, wat bijzonder is en waar we natuurlijk heel blij mee zijn. Momenteel staan er Wikkelhouses in Dordrecht en Apeldoorn, maar we gaan ook voor Gorssel produceren. Het idee is dat ook de andere locaties aan de beurt komen.

Een match made in heaven dus.

Wat ik leuk vind aan Stayokay is dat men serieus zijn best doet om het bewust­zijn te activeren over het milieu en onze omgeving. Ik vind het echt een hele leuke partner, die probeert om een duurzame, inspirerende plek te maken. Natuurlijk, groen is hot dus ook vanuit pr-oogpunt is het slim om hier op in te springen, maar bij Stayokay heb ik het gevoel dat dit oprecht is. Uiteindelijk is dat ook waar Stayokay vandaan komt: de Jeugdherberg Centrale, een club met idealen.

Hoe zie jij de toekomst van het Wikkelhouse?

We kunnen een Wikkelhouse steeds makkelijker produceren. Ik hoop dat we in Nederland uit­groeien naar een productie van 25-50 huisjes per jaar. We zijn tevens aan het onderzoeken of je ze als een soort bouwpakket kunt maken. Dan gaan we in plaats van karton andere natuurlijke isolators gebruiken, zoals hennep en vlas.

We zijn bovendien over de grenzen aan het kijken. Er is veel vraag vanuit het buitenland. Op plekken waar veel ruimte is, bijvoorbeeld in Canada en Scandinavië, willen we onze vleugels uitslaan. Dit kan door hier een nieuwe fabriek neer te zetten óf door de Wikkelhouses in licentie te gaan bouwen. We hebben inmiddels alles uitgevogeld en het wordt steeds overzichtelijker wat er komt kijken bij de productie van een Wikkelhouse. En als je dat eenmaal onder controle hebt, kun je dit relatief makkelijk overdragen aan een andere partij.

Uiteindelijk hoeft het voor mij niet idioot grootschalig. Maar het zijn mooie huizen om prettig in te wonen. Ik kan me dus voorstellen dat er wereldwijd meer mensen zijn die in een Wikkelhouse willen bivakkeren!

Wil je zelf deze unieke overnachting meemaken?

Ontsnap aan de drukte in een tiny house aan Nationaal Park De Biesbosch, in het bos bij Stayokay Apeldoorn of in de altijd gezellige Achterhoek! Welke is jouw favoriet?

Direct boeken